Hội chứng Stevens - Johnson (Stevens - Johnson syndrome, SJS) và hoại tử thượng bì nhiễm độc (toxic epidermal necrolysis, TEN hay LYEL) là những phản ứng nặng, thường do thuốc, có biểu hiện ở da, niêm mạc, tuy ít gặp nhưng nguy hiểm, đe dọa tính mạng người bệnh.

Nguyên nhân gây bệnh:

- Thuốc

- Bệnh lý nhiễm trùng

- Các bệnh ác tính

- Vô căn

Trong đó do thuốc là nguyên nhân phổ biến nhất. Các thuốc gây dị ứng hay gặp nhất là allopurinol, carbamazepin, thuốc đông y và kháng sinh.

Bệnh được phân loại thành 3 thể SJS, chồng lấp SJS/TEN và TEN: 1) SJS với thương tổn bóc tách thượng bì dưới 10% diện tích cơ thể; 2) Chồng lấp SJS/TEN với diện tích bóc tách thượng bì từ 10 - 30% 3) TEN với thương tổn bóc tách thượng bì trên 30%. Trên thực tế lâm sàng, chủ yếu chẩn đoán SJS và TEN, ít khi chẩn đoán chồng lấp SJS/TEN.

CHẨN ĐOÁN

Chủ yếu dựa vào Lâm sàng

Da: Thương tổn điển hình là các hình bia bắn với ba vòng tròn đồng tâm: ở giữa là vùng tối màu hoặc mụn nước, bọng nước, tiếp theo là vòng đỏ nhạt, phù nề, ngoài cùng là viền đỏ đậm màu hơn. Mật độ thương tổn chắc, nổi gồ lên so với da lành, có thể sờ vào được.

Niêm mạc: phù nề, bọng nước, loét, và hoại tử. Thường ở các hốc tự nhiên: mắt, mũi, miệng họng, tai, âm đạo. Các biểu hiện toàn thân khác có thể gặp như thiếu máu, giảm bạch cầu, viêm gan, đau bụng, tiêu chảy, tăng men gan thoáng qua, giảm albumin máu, giảm natri máu, viêm cơ tim...

ĐIỀU TRỊ

1. Điều trị tại chỗ

- Chăm sóc da

+ Rửa thương tổn da bằng nước ấm vô trùng hoặc nước muối sinh lý hoặc với dung dịch sát trùng như chlorhexidin (1/5000)

+ Dùng kem dưỡng ẩm có tính chất mỡ như vaseline lên vùng da tổn thương + Bôi kem corticoid lên vùng da tổn thương

+ Cắt lọc các mảnh thượng bì hoại tử, nhiễm trùng

- Chăm sóc các niêm mạc bị tổn thương

+ Vệ sinh bằng các dung dịch sát trùng, băng gạc ẩm

+ Corticosteroid tại chỗ làm giảm viêm.

2. Điều trị toàn thân

- Tăng cường dinh dưỡng

- Bồi phụ nước điện giải

- Corticoid đường toàn thân

- Immunoglobulin miễn dịch

- Thận trọng sử dụng kháng sinh trong trường hợp có nhiễm khuẩn đi kèm. Tóm lại đây là phản ứng nặng thường do thuốc, dùng thuốc dưới chỉ định và theo dõi của bác sĩ sẽ hạn chế những tác dụng phụ không mong muốn.

Ngày 20/7/2024, bệnh nhân H - 73 tuổi vào bệnh viện đa khoa huyện Phúc Thọ trong tình trạng ngứa , đau rát, bọng nước toàn thân.

Bệnh nhân được chuẩn đoán mắc hội chứng Stevens-Johnson, nguyên nhân có thể do sử dụng thuốc không theo đơn của bác sĩ.

Sau 1 tuần điều trị tích cực tại khoa Nội tổng hợp- bệnh viện đa khoa huyện Phúc Thọ, bệnh nhân đã khỏi bệnh và được ra viện.